**Ali Paşa Camii (Mizgefta Elî Pasha)**
**Genel Bilgiler:**
Ali Paşa Camii, Türkiye'nin Diyarbakır iline bağlı Sur ilçesinde bulunan tarihi bir camidir. Aynı adı taşıyan mahallede yer alır ve Diyarbekir Eyaleti Valisi Hadım Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami, Mimar Sinan'ın etkilerini taşır ve kesme taştan tek kubbeli bir yapıdır. Ali Paşa Camii, çevresinde bulunan diğer yapılarla birlikte bir yapı topluluğu oluşturur.
**Tarih ve Mimarisi:**
Caminin kesin inşa tarihi belirsiz olsa da, Hadım Ali Paşa tarafından 1534-1537 yılları arasında yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Mimar Sinan'ın etkilerinin görüldüğü cami, mimari açıdan dikkat çekicidir. Tek kubbeli olması, kesme taşın kullanılması ve genel mimari tarzıyla Osmanlı dönemi camilerinin özelliklerini taşır.
Caminin doğusunda yer alan ve Şafiilere ait olan bölüm, 1769 yılında eklenmiştir. Ayrıca, caminin batısında Ali Paşa Medresesi bulunmaktadır. Kuzeydoğusunda ise "zikir yeri" olarak adlandırılan, beşik tonozlu, dikdörtgen tek bir mekan ve hamam yer almaktadır. Cami çevresindeki yapılarla bir bütünlük oluşturarak kültürel bir kompleks halini almıştır.
**Mimari Detaylar:**
Caminin son cemaat yeri ve kubbe kasnağında, siyah-beyaz taş sıralarından oluşan bir sistem kullanılmıştır. Ayrıca, kasnakta tuğladan sıralar da bulunmaktadır. Bu detaylar, caminin mimari özellikleri arasında öne çıkan unsurlardır.
Ali Paşa Camii, Diyarbakır'ın tarihi ve kültürel zenginliğine katkı sağlayan önemli bir dini yapıdır ve mimari özellikleriyle dikkat çeker.